Chả mực giã tay - Linh hồn ẩm thực Quảng Ninh

Sự hòa quyện của vị biển, bàn tay người thợ và tinh thần đất mỏ đã làm nên món chả mực giã tay trứ danh, trở thành biểu tượng văn hóa ẩm thực không thể thiếu của Quảng Ninh – nơi “Việt Nam thu nhỏ”.
Nếu Vịnh Hạ Long là kỳ quan thiên nhiên thế giới, thì chả mực giã tay chính là “kỳ quan ẩm thực” của vùng đất Quảng Ninh. Món ăn tưởng chừng giản dị này lại mang trong mình một bề dày lịch sử, văn hóa và kỹ thuật chế biến công phu, khiến nó không chỉ là món ngon mà còn là một phần bản sắc vùng mỏ, được người dân tự hào lưu truyền và nâng tầm.
Theo người dân địa phương, chả mực đã xuất hiện từ những năm 1940, ban đầu chỉ hiện diện trong những dịp lễ Tết hay cỗ bàn quan trọng. Trải qua thời gian, chả mực dần trở thành món ăn phổ biến, có mặt ở khắp các chợ truyền thống như Bến Do (Cẩm Phả), Cái Rồng (Vân Đồn), Trung tâm Hạ Long, và được phục vụ tại nhiều nhà hàng cao cấp. Điều đáng nói là dù giá thành không hề rẻ, dao động từ 500.000 – 700.000 đồng/kg, thậm chí cao hơn với loại cao cấp, chả mực giã tay vẫn giữ được sức hút mạnh mẽ. Người ta không chỉ mua về thưởng thức mà còn chọn làm quà biếu, như một cách mang theo hương vị đặc trưng của vùng biển Đông Bắc.
Sức hấp dẫn đặc biệt của chả mực bắt đầu từ nguyên liệu – mực mai tươi sống, đánh bắt tại những vùng biển giàu dinh dưỡng như Hạ Long, Vân Đồn, Cô Tô. Nhưng điều khiến món ăn này nổi bật hơn cả nằm ở kỹ thuật giã tay, một phương pháp đòi hỏi sự kiên nhẫn, kỹ năng và cảm quan tinh tế. Mỗi mẻ chả là kết quả của sự kết hợp hài hòa giữa mực tươi, mỡ lá, hành khô, tiêu hạt, nước mắm nguyên chất, được giã đều tay đến độ kết dính hoàn hảo rồi chiên vàng trong dầu sôi. Thành phẩm có màu vàng ươm bắt mắt, bên ngoài giòn nhẹ, bên trong dai giòn sần sật, đậm đà mà vẫn giữ nguyên hương vị tự nhiên của biển cả.
Chả mực không chỉ là món ăn ngon, nó là món ăn “đa năng”, phù hợp với mọi thời điểm trong ngày. Có thể ăn cùng xôi, cơm, bánh cuốn hay chỉ cần một chén tương ớt là đủ đánh thức vị giác. Ở Hạ Long, sự kết hợp giữa chả mực và xôi trắng đã trở thành bữa sáng quốc dân, đơn giản nhưng đậm đà, tiện lợi mà giàu dinh dưỡng. Không những thế, chả mực còn hiện diện trang trọng trong các dịp cưới hỏi, giỗ chạp, tiệc tiếp khách, thậm chí được nhiều nhà hàng quốc tế đưa vào thực đơn như một “đại sứ ẩm thực” của Việt Nam.
Về mặt thương hiệu, chả mực Hạ Long không chỉ là món ăn mà còn là một sản phẩm OCOP chủ lực, được định hướng phát triển bền vững. Nhiều cơ sở đã đạt chứng nhận OCOP 4 sao và đang hướng tới 5 sao quốc gia. Đây là một minh chứng cho nỗ lực nâng tầm đặc sản truyền thống thành sản phẩm đạt chuẩn quốc gia, có khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.
Có thể nói, chả mực giã tay không đơn thuần là món ăn. Đó là kết tinh của hồn cốt vùng mỏ, là biểu tượng cho sự khéo léo, kiên nhẫn và lòng tự hào của người dân Quảng Ninh. Giữa một thế giới ẩm thực đang ngày càng công nghiệp hóa, chả mực vẫn giữ được bản sắc và hương vị nguyên sơ nhờ vào chính đôi tay người thợ, điều làm nên một “linh hồn ẩm thực” không thể thay thế.